Decyzja w postępowaniu administracyjnym

Art. 104 KPA = załatwienie sprawy administracyjnej następuje przez wydanie decyzji , chyba że przepisy kpa stanowią inaczej .

Decyzja = oświadczenie woli organu administracji . Jest ona kwalifikowanym aktem administracyjnym, jednostronnym, władczym rozstrzygnięciem sprawy nawet, gdy strona i organ uzgodniły treść decyzji .

Z punktu widzenia możliwości zaskarżenia wyróżniamy dec.:

• nieostateczne (gdy stronie służy prawo odwołania się od decyzji)
  
• ostateczne ( od których nie przysługuje odwołanie a mogą być one wzruszane tylko w postępowaniu nadzwyczajnym ) .
  

Ponadto decyzje można podzielić na :

• konstytutywne – tworzące prawo ,
  
• deklaratoryjne – potwierdzające prawa wyrażone w ustawach ,
  
• pozytywne – uwzględniające żądania stron ,
  
• negatywne – odmawiające żądania stron ,
  
• wadliwe – naruszające przepisy prawa ,
  
• niewadliwe – nie naruszające przepisów prawa ,
  
• z wadami istotnymi lub mniej istotnymi .
  

Elementy decyzji:

1.   oznaczenie organu administracyjnego ,

2.   datę wydania ,

3.   oznaczenie stron lub strony ,

4.   powołanie podstawy prawnej (legitymacja złożona ze wskazaniem przepisów prawa materialnego, przepisów kompetencyjnych , procesowych) ,

5.   rozstrzygnięcie (treść nadanego prawa lub obowiązku , uchylenia go bądź zmiany , wg języka sądowego nazywa się – sentencją) ,

6.   uzasadnienie faktyczne i prawne

a ) faktyczne – wskazuje na fakty uznawane za udowodnione oraz przyczyny wiarygodności innego dowodu

b) prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej ze wskazaniem przepisów prawa oraz ich związku z ustalonym stanem faktycznym i rozstrzygnięciem sprawy .

Można odstąpić od uzasadnienia dec. gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony, nie dotyczy to decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania

7.    pouczenie o środkach prawnych (odwołanie do II instancji, skarga do NSA , pozew do sądu powszechnego itp.)

8.    podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowisko służbowe osoby upoważnionej do wydania decyzji

Decyzji od której służy odwołanie może być nadany rygor natychmiastowej wymagalności:

• gdy wymaga tego ochrona zdrowia lub życia ludzkiego ,
  
• dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami ,
  
• ze względu na inny interes społeczny ,
  
• ze względu na ważny interes strony – może on przyjąć postać klauzuli umieszczonej na decyzji lub też organ po wydaniu decyzji może wydać postanowienie o nadaniu jej rygory natychmiastowej wykonalności . Na postanowienie to służy tronie zażalenie, lecz nie wstrzymuje ono jego natychmiastowej wykonalności .
  

Organ , który wydał decyzję jest nią związany . Nie może jej zmienić ani uchylić , chyba że strona wniosła odwołanie (art. 132) i wtedy organ zamiast przekazać sprawę do II instancji , może decyzję zmienić , jeżeli uzna , że odwołanie zasługuje na uwzględnienie .

Doręczanie pism

Doręczenie podstawowe:

Pismo doręcza się do rąk adresata za pokwitowaniem. Pisma można doręczać przez:

• Pocztę Polską,
  
• za pośrednictwem pracowników organu,
  
• za pośrednictwem innych instytucji lub osób upoważnionych z mocy ustawy lub w drodze umowy z Pocztą Polską;
  

Pismo doręcza się adresatowi w miejscu:

• zamieszkania,
  
• pracy,
  
• w siedzibie organu,
  
• w każdym innym miejscu, gdzie adresata się zastanie (na adres do doręczania korespondencji);
  

Doręczenie może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona:

1. wystąpiła do organu o doręczenie albo
   
2. wyraziła zgodę na doręczenie jej pism za pomocą tych środków.
   

doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ otrzyma potwierdzenie doręczenia.

Doręczenie zastępcze:

1. dorosłemu domownikowi za pokwitowaniem, jeżeli ten zobowiąże się do doręczenia pisma.
   
2. dozorcy domu bądź u sąsiada, jeżeli ten zobowiąże się do doręczenia pisma + w skrzynce na korespondencję adresata należy umieścić info, gdzie przesyłkę złożono.
   
3. pismo pozostawia się w urzędzie pocztowym lub w siedzibie organu, a na drzwiach adresata lin w skrzynce odbiorczej umieszcza się pismo, gdzie przesyłka została złożona. Powyższą czynność należy powtórzyć po upływie 7 dni. Po upływie 14 dni uważa się, że pismo zostało doręczone adresatowi.
   

Adresat odmawia odbioru pisma = zwraca się je nadawcy z adnotacją o odmowie przyjęcia. Pismo wpływa do akt sprawy i po 14 dnach uważa się je za przyjęte.

Doręczanie jednostkom organizacyjnym = następuje w siedzibie jednostki do rąk uprawnionego pracownika jednostki. Obecnie dopuszcza się również względem jednostek organizacyjnych stosowanie doręczeń zastępczych.

W przypadku ustanowienia przez stronę pełnomocnika w sprawie pisma doręcza się pełnomocnikowi.

Dowody w postępowaniu administracyjnym

Wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

W szczególności dowodem mogą być:

• dokumenty;
  
• zeznania świadków;
  
• opinie biegłych;
  
• oględziny.
  

Zasada prawdy obiektywnej = organ nie może biernie oczekiwać na zgłoszenie dowodów przez stronę , ale jest zobowiązany do podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do wyjaśnienia i załatwienia sprawy

Ciężar dowodu- stosujemy odpowiednio art. 6 k.c.

Odmowa przeprowadzenia dowodu =, jeżeli uzna, że przeprowadzenie takiego dowodu nie wniesie nic nowego do sprawy; tzn. dana okoliczność została już udowodniona za pomocą innych dowodów;

W pierwszej kolejności należy przeprowadzić dowody bezpośrednie; zastępowanie dowodów bezpośrednich dowodami pośrednimi stanowi naruszenie przepisów postępowania;

Przesłuchanie strony jest środkiem dowodowym stosowanym w ostateczności – tylko wówczas, gdy po przeprowadzeniu innych dowodów pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;

Oświadczenia składane przez stronę oraz przedstawione przez nią dokumenty korzystają z domniemania prawdziwości, jeżeli nie są sprzeczne z innymi dowodami lub faktami znanymi organowi;

Przedmiotem dowodu nie jest prawo. Organ administracyjny ma obowiązek znać przepisy prawa obowiązującego i stosować je z urzędu;

Uprawdopodobnienia- wyjątek, kwestie wpadkowe, jeżeli przepis przewiduje;

Domniemania faktyczne: organ ma pełną swobodę wnioskowania co do istnienia poszukiwanego faktu na podstawie innego faktu oraz wszystkich okoliczności;

Domniemania prawne- wiążące;

Szczegółowa opinia prawna, wydana przez niezależnego prawnika, specjalizującego się w danej dziedzinie prawa, jest w świetle art. 75§1 kpa dopuszczalnym dowodem pozwalającym na pełniejszą ocenę istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności;

Pisemna wypowiedź pełnomocnika strony będącego adwokatem lub radcą prawnym, dotycząca oceny prawnej danego stanu faktycznego, nie może być uznana za ekspertyzę mającą walor samodzielnego środka dowodowego

Postępowanie dowodowe:

• organ jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć całokształt materiału dowodowego;
  
• dowody mogą być przeprowadzone na wniosek bądź z urzędu;
  
• strona ma prawo być obecna przy czynnościach procesowych i do nich się ustosunkować;
  
• organ w drodze postanowienia dopuszcza dowód bądź odmawia jego dopuszczenia (jeżeli dowód nie był zgłoszony w toku przeprowadzania dowodów lub jeżeli dowód dotyczy okoliczności stwierdzonych już innymi dowodami) – na to postanowienie nie służy zażalenie;
  
• organ w każdym stadium postępowania może zmienić swoje postanowienie odnośnie środka dowodowego;
  
• okoliczność uważa się za udowodnioną jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do niej;
  
• organ kieruje się zasadą swobodnej oceny dowodów – na podstawie całokształtu materiałów, stad od sędziego domaga się wiedzy i doświadczenia życiowego- podobnie jest w postępowaniu administracyjnym;
  
• fakty powszechnie znane oraz znane organowi z urzędu nie wymagają dowodu (fakt powszechnie znany to fakt, którego znajomości należy się spodziewać od przeciętnie inteligentnego, rozsądnego i doświadczonego mieszkańca obszaru należącego do właściwości terytorialnej organu prowadzącego postępowanie);
  
• strona powinna być zawiadamiana o miejscu i terminie przeprowadzenia postępowania dowodowego minimum 7 dni przed terminem;
  
• strona ma prawo brać czynny udział w postępowaniu dowodowym;
  
• kto nie stawia się bez uzasadnionej przyczyny i mimo prawidłowego wezwania jako świadek lub biegły – podlega karze grzywny w wysokości 200 zł (na to postanowienie służy zażalenie);
  
• kto bezzasadnie odmawia złożenia zeznań, wydania opinii lub okazania przedmiotu podlega karze grzywny w wysokości 50 zł (również służy zażalenie);
  
• zwolnienie od kary następuje gdy ukarany w ciągu 7 dni od zawiadomienia o grzywnie uprawdopodobni, że zachowanie było usprawiedliwione;
  
• można zastosować jednocześnie inne środki przymusu – np. odebranie rzeczy;
  

Odrzucenie skargi

Sąd odrzuca skargę:

• jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu
  
• jest wniesiona po terminie
  
• nie uzupełniono braków formalnych skargi w wyznaczonym terminie
  
• sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona
  
• jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej, albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy, albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie
  

Skarga do WSA
przysługuje od prawomocnej dec. lub postanowienia.

Skargę może wnieść:

• każdy kto ma interes prawny (strona postępowania),
  
• prokurator,
  
• RPO,
  
• organizacja społeczna ale pod warunkiem, że wcześniej brała udział w tym postępowaniu.
  

Tryb wnoszenia:

• po wyczerpaniu środków zaskarżania,
  
• w terminie 30 dni od dnia doręczenia o rozstrzygnięciu w danej sprawie, natomiast prokurator i RPO ma 6 m-cy.
  
• do WSA za pośrednictwem organu któremu działanie lub bezczynność zaskarżamy.
  

WSA rozstrzyga skargę wyrokiem.

Wyrok może być wydany jedynie przez 3 sędziów przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku.
Rozstrzygnięcia sądu:

• Uchyla dec. lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi:
  
  • naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
    
  • naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania adm.
    
  • naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
    
• Stwierdza że wydanie dec. lub postanowienia nastąpiło z naruszeniem prawa.
  
• Stwierdza nieważność dec. lub postanowienia w całości lub w części.
  
• Oddala skargę – jeżeli jej nie uwzględnia.
  

 

Odwołanie i zażalenie

Środki zaskarżenia:

1. zwyczajne = odwołanie , zażalenie , wniosek o ponowne rozpatrzenie przez naczelny organ lub SKO .
   
2. nadzwyczajne (od rozstrzygnięć ostatecznych)= żądanie wznowienia postępowania , stwierdzenia nieważności decyzji , zmiany lub uchylenia decyzji , skarga do NSA .
   

Odwołanie:

Przysługuje stronie od każdej decyzji wydanej w I instancji do organu II instancji.

Od dec. wydanej w I instancji przez SKO albo ministra = nie służy odwołanie, lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Odwołanie nie musi mieć szczególnej formy, wystarczy, że z treści wynika iż strona nie jest zadowolona
z rozstrzygnięcia.

W przypadku postępowania administracyjnego odwołanie nie musi być uzasadnione (w przypadku postępowania skarbowego – musi).

Odwołanie trzeba wnieść w terminie 14 dni do organu wyższego stopnia za pośrednictwem tego organu, który wydał zaskarżoną decyzję.

Organ I instancji może w terminie 7 dni zmienić lub uchylić swoją decyzję. Jeżeli organ I instancji uzna, że jego decyzja była słuszna to odwołanie wraz z aktami sprawy przesyła do organu II instancji w terminie 7 dni.

Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji (za wyjątkiem decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności oraz decyzji podlegających natychmiastowemu wykonaniu ex lege).

Decyzja organu odwoławczego:

1. utrzymanie w mocy;
   
2. uchylenie w całości lub w części i:
   

• orzeczenie odmiennie;
  
• umorzenie postępowania I instancji;
  
• przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia w I instancji, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego postępowania wyjaśniającego
  w całości lub znacznej części (tzw. kasacja administracyjna);
  

1. umorzenie postępowania odwoławczego;
   

Zakaz reformationis in peius = organ II nie może wydać decyzji na niekorzyść odwołującego się, chyba że decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny, a decyzja na niekorzyść podmiotu odwołującego jest niezbędna dla usunięcia takiego stanu rzeczy.

Zażalenie:

Środek zaskarżania postanowień.

Służy tylko, gdy KPA tak stanowi – jeżeli przepis tego nie reguluje, zażalenie nie przysługuje.

Jeżeli na postanowienie nie służy zażalenie może ono być zaskarżone w drodze odwołania od decyzji.

Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia bądź ogłoszenia postanowienia, do organu wyższego stopnia, za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone postanowienie.

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienie, ale organ, który je wydał, może wstrzymać wykonanie postępowania, o ile uzna to za stosowne.

Organ I instancji może w terminie 7 dni od wniesienia zażalenia zmienić swoje postanowienie jeżeli w całości przychyla się. Jeżeli tego nie zrobi – organ II instancji ma 1 m-ąc na rozpatrzenie zażalenia.

Rozstrzygnięcie organu II instancji może:

1. utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy;
   
2. uchylić zaskarżone postanowienie w całości lub w części;
   
3. umorzyć postępowanie zażaleniowe;
   

koszty postępowania administracyjnego

Opłaty i koszty postępowania nazwane są w KPA należnościami. Określa je ustawa o opłacie skarbowej.

Opłaty to należności, które są wnoszone w związku z dokonaniem przez organ określonej czynności urzędowej. Dopuszczone jest wnoszenie podań drogą elektroniczną. Jeżeli wnosimy o wydanie zaświadczenia, to opłatę musimy uiścić z góry.

Koszty to należności związane z dokonywaniem czynności. Wyjątkowo na poczet kosztów organ może zażądać zaliczki. Jeżeli dokonanie czynności jest uzależnione od wniesienia opłaty, a strona mimo wezwania nie wniosła opłaty, organ nie rozpatruje sprawy. Na postanowienie w sprawie zwrotu podania służy zażalenie.

Organ powinien jednak załatwić podanie mimo nie uiszczenia należności:

• jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają względy społeczne lub wzgląd na ważny interes strony,
  
• jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity,
  
• jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.
  

Koszty postępowania ponosi organ. Stronę obciążają tylko te koszty postępowania, które:

• wynikły z winy strony,
  
• zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie.
  
• w uzasadnionych przypadkach organ administracji publicznej może zażądać od strony złożenia zaliczki w określonej wysokości na pokrycie kosztów postępowania;
  

Do kosztów postępowania zalicza się:

• koszty podróży i inne należności świadków i biegłych oraz stron;
  
• koszty spowodowane oględzinami na miejscu,
  
• koszty doręczenia stronom pism urzędowych
  
• także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy.
  

Jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia. Na postanowienie w sprawie kosztów postępowania osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie. Wszelkie nie uiszczone w terminie opłaty i koszty postępowania oraz inne należności wynikłe z tego postępowania podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych. Pracownik organu administracji publicznej winny błędnego wezwania strony obowiązany jest do zwrotu wynikłych stąd kosztów. Orzekanie i ściąganie należności od tego pracownika następuje w trybie administracyjnym. W razie niewątpliwej niemożności poniesienia przez stronę opłat, kosztów i należności związanych z tokiem postępowania organ administracji publicznej może ją zwolnić w całości lub w części od ponoszenia tych opłat, kosztów i należności. Zwolnienie od opłat skarbowych następuje z zachowaniem przepisów o tych opłatach.

Definicja- przez opłaty i koszty postępowania należy rozumieć opłatę skarbową i opłatę administracyjną oraz koszty związane z dokonywaniem czynności w toku postępowania.

Opłaty- ponoszone są przez stronę postępowania;

Koszty-co do zasady- ponoszone przez organ prowadzący postępowanie. Obowiązek ponoszenia kosztów przez stronę –art. 262 kpa- koszty wynikłe z winy strony, w jej interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie, w uzasadnionych przypadkach organ może zażądać zaliczki na pokrycie kosztów postępowania.

Obowiązek uiszczania opłaty skarbowej:

- podania ( żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań;

• czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego;
  
• zaświadczenia wydawane na wniosek zainteresowanego;
  
• zezwolenia ( pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego.
  

  Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje:
  

• od podań i załączników do podań- z chwilą wniesienia podania lub złożenia załącznika;
  
• od czynności urzędowych- z chwilą dokonania zgłoszenia lub wystąpienia z wnioskiem o dokonanie czynności, a jeżeli w jej wyniku ma być wydany dokument- z chwilą wydania dokumentu;
  
• od zaświadczeń lub zezwoleń- z chwilą wydania zaświadczenia lub zezwolenia;
  
• od dokumentów- z chwilą wystawienia, sporządzenia dokumentu;
  
• od nie podlegających opłacie skarbowej dokumentów użytych w sprawach, w których dokumenty tego rodzaju podlegają opłacie skarbowej- z chwilą ich użycia.
  

  Zwolnienia:
  

• pod warunkiem wzajemności państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa korzystające na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członkowie ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeśli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium RP.
  
• Jednostki budżetowe;
  
• Jednostki samorządu terytorialnego;
  
• Organizacje pożytku publicznego- wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
  

  Rada Gminy może na podst. Art.. 18 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzić opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta, burmistrza, prezydenta miasta, które nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Rada Gminy nie może wprowadzić opłaty administracyjnej od obywatela za działanie, które nie jest skierowane do niego, a jednocześnie jest ustawowym obowiązkiem organów administracji ( np. nadanie numeru porządkowego nieruchomości- wyrok NSA z 22.02. 2000r. II S.A./Kr 2421/99).
  

  Organ administracyjny nie może zwrócić stronie podania wyłącznie z tego powodu, że organ zażądał od strony zaliczki na poczet kosztów postępowania, a strona nie spełniła tego żądania.
  

  Nie uiszczenie opłaty nie może też stanowić podstawy do wydania decyzji odmawiającej przyznania stronie uprawnienia.
  

  W sytuacji, gdy strona nie wniosła obowiązującej opłaty skarbowej należnej od odwołania, to obowiązkiem organu odwoławczego jest zbadanie – przed dokonaniem zwrotu podania- czy zwrot nie narusza ważnego interesu strony. Organ zobowiązany jest wskazać przesłanki, które w danej sprawie uzasadniają pogląd, że zwrot nie narusza ważnego interesu strony.
  

  W przypadku rozpatrzenia odwołania pomimo nie uiszczenia należnej opłaty skarbowej, organ administracji będzie mógł ściągnąć tę opłatę w drodze egzekucji administracyjnej.
  

  Koszty postępowania- co do zasady- ponosi organ prowadzący postępowanie.
  

  Inni niż strona uczestnicy postępowania nie mogą być obciążani kosztami postępowania.
  

  Koszty powstałe z winy strony są kosztami tych czynności, które należało powtórzyć dlatego, że strona bezzasadnie nie wzięła w nich udziału.
  

  Wynagrodzenie przedstawiciela dla nieobecnej strony postępowania należy do kosztów postępowania administracyjnego.
  

  Zgodnie z art. 264 kpa- Jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich pokrycia oraz termin i sposób ich uiszczenia .Na postanowienie w sprawie kosztów postępowania osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie.
  

  Wydanie postanowienia w spr. kosztów jest dopuszczalne również w przypadku gdy organ wydaje postanowienie o zatwierdzeniu ugody, ponieważ zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki jak dec..
  

  Strona może w zażaleniu na postanowienie w spr. kosztów kwestionować wysokość kosztów przeprowadzenia poszczególnych dowodów np. kosztów opinii biegłych
  

  Zgodnie z art. 267 kpa- w razie niewątpliwej niemożności poniesienia przez stronę opłat, kosztów i należności – organ może ją zwolnić w całości lub części od ich ponoszenia.
  

  Strona może być zwolniona zarówno z od obowiązku ponoszenia opłat i kosztów uiszczanych z góry, jak i należności wynikających z postanowienia organu administracji wydanego na podstawie art. 264 kpa.
  

Organy wyższego stopnia i naczelne

Art. 17-18 kpa

Organami wyższego stopnia w rozumieniu KPA są:

1. w stosunku do organów j.s.t. =
   SKO (chyba że ustawa inaczej, np. Prawo budowlane, Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne)
   
2. w stosunku do wojewodów = właściwi w sprawie ministrowie,
   
3. w stosunku do innych organów administracji publicznej =
   organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
   
4. w stosunku do organów organizacji społecznych = odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
   

Organami naczelnymi w rozumieniu KPA są:

1. w stosunku do organów administracji rządowej, organów j.s.t. (z wyjątkiem SKO), oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych = Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,
   
2. w stosunku do innych organów państwowych = odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu działania,
   
3. w stosunku do organów organizacji społecznych =
   naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
   

Organy wyższego stopnia = mają kompetencję do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy w toku instancji oraz do weryfikacji dec. w nadzwyczajnych trybach postępowania administracyjnego.

Aktualnie rozróżnienie organów wyższego stopnia i organów naczelnych nie ma zastosowania.